Sögulegt samkomulag í höfn "1. apríl gabb þjóðgarðsins"

Í dag verður skrifað undir sögulegt samkomulag milli þjóðgarðsins a Þingvöllum, hollensku skipaskurðasamsteypunnar SlotenDam og alþjóðlegu skemmtiferðaskipa samsteypunnar EternallySeasick.

Samkomulagið felur í sér alframkvæmd á hönnun og framkvæmd skipaskurðar og skipastiga frá Ölfusárósum upp í Þingvallavatn. Verkefnið markar tímamót í hafnsækinni ferðaþjónustu á Íslandi og þótt víðar væri leitað.

Farþegar og gestir skemmtiferðaskips munu sjá hluta Gullna hringsins á nýjan hátt og ljóst er að eftirspurn er mjög mikil. Verkefnið er dýrt en arðsemin að sama skapi mikil og hægt að fjármagna framkvæmdina með ýmsum sparnaði í hafnargjöldum og styttri siglingu. Ítargreining á upplifun farþega skemmtiferðaskipa hefur einnig leitt í ljós að þeim þyki lítið koma til vegarkaflans frá Sundahöfn þar til að komið er austur yfir Mosfellsheiði og fjallahringur Þingvallavatns blasir við. Allt að 83% þeirra sofa í hópferðabifreiðunum á leiðinni.

Hagsmunaðilagreining hefur leitt i ljós að helstu hagaðilar á leiðinni styðja framkvæmdina, sveitarfélög á vatnasviði Hvítár, Vegagerðin og Landsvirkjun. Ótal störf munu skapast á leiðinni m.a. við opnun og lokun skipastigans en hækkun á leiðinni er um 101 meter. Vegagerðin mun koma að endurhönnun brúarmannvirkja á leiðinni. Landsvirkjun mun tryggja þráðlausa rafhleðslu á skipin frá Ölfusárósum að gestastofunni að Haki við norðanvert Þingvallavatn og munu skipin líða um skipastigann og Þingvallavatn án útblásturs eða hávaða.

Þingvallavatn þykir hentugt fyrir skemmtiferðaskip enda stórt og með dýpri vötnum landsins og því auðvelt að koma á einstefnu hringsiglingu. Stefnt er að því að koma upp hafnarmannvirkjum og flotbryggju í Vatnskoti þar sem aðdjúpt er, en einnig til að dreifa álagi um þjóðgarðinn enn frekar. Stærstu skipin munu geta þó geta lagt alveg við Hakið og þannig tryggt áreynslulitla landgöngu og stutta göngu niður í Almannagjá. Til skoðunar hefur komið að koma upp utandyra rúllustiga upp og niður Kárastaðastíg efst í Almannagjá sem hefur reynst mörgum farþegum af skemmtiferðaskipum erfið uppgöngu.

Með þessari tímamótaframkvæmd mun þjóðgarðurinn sleppa höfnum á Reykjavíkursvæðinu og Vesturlandi sem millilið og fá legugjöld til sín milliliðalaust. Einnig munu farþegar skipanna losna við hina illræmdu Reykjanesröst undan Reykjanesi sem hefur reynt á sjóhæfni farþega um árabil.

Tilkoma skipastigans mun einnig stytta siglingaleiðina talsvert með tilheyrandi ávinningi í aðgerðum gegn loftslagsáhrifum sem er heimsins helsti vágestur. Ríkisstjórnin hefur því séð sér færi á að telja  aðgerðina fram sem hluta af loftslagsaðgerðarframkvæmdaráætlun sinni.

Ef framkvæmdin gengur framar vonum eru samsteypurnar sem standa að verkefninu tilbúnar að taka samtalið við sveitarfélög austan Lyngdalsheiðar og reyna í framtíðinni að tengja verkefnið um allann Gullna hringinn í Árnessýslu og nýta til þess ótal skurði, ár og áveitur og bjóða upp á heildræna upplifun af skemmtiferðaskipum.

Bandalag hafnarstjóra á vestanverðu Íslandi hafa lagt fram kæru til úrskurðarnefndar Vita og Hafnarmála, umboðsmanns Ægis og Hafréttarstofu vegna tapaðra hafnargjalda og brostinna drauma um lengri viðlegukanta.

Skrifað verður undir samkomulagið við Gestastofuna á Haki kl 14 og eru allir velkomnir.